Psikolojik Hastalıklar ve Belirtileri Nelerdir?

Psikolojik hastalıklar, bireyin zihinsel sağlığını etkileyen, düşünce, duygu ve davranışlarında bozukluklara neden olan tıbbi durumlardır. Bu hastalıklar, günlük yaşamın işlevselliğini olumsuz yönde etkileyebilir ve bireylerin sosyal, mesleki ve kişisel yaşamlarında zorluklar yaşamalarına yol açabilir. Dünya Sağlık Örgütü’ne (WHO) göre, psikolojik hastalıklar dünya genelinde en yaygın sağlık sorunları arasındadır. Bu makalede, yaygın psikolojik hastalıklar ve bunların temel belirtileri ele alınacaktır.

Yaygın Psikolojik Hastalıklar ve Belirtileri

1. Depresyon

Depresyon, bireyin sürekli olarak çökkün bir ruh hali içinde olduğu, ilgi ve zevk kaybı yaşadığı bir duygudurum bozukluğudur.

Belirtileri:

Sürekli üzüntü veya boşluk hissi

İlgi ve zevk kaybı

Enerji eksikliği ve yorgunluk

Konsantrasyon güçlüğü

Uyku problemleri (uykusuzluk ya da aşırı uyuma)

İştah değişiklikleri (artış ya da azalma)

İntihar düşünceleri veya girişimleri

2. Anksiyete Bozuklukları

Anksiyete bozuklukları, bireyin aşırı korku, endişe veya kaygı hissetmesine neden olan bir grup bozukluktur.

Belirtileri:

Sürekli endişe ve huzursuzluk

Kalp çarpıntısı, terleme veya titreme

Kas gerginliği

Konsantrasyon zorluğu

Uyku bozuklukları

3. Bipolar Bozukluk

Bipolar bozukluk, bireyin manik (aşırı neşeli) ve depresif (çökkün) dönemler arasında gidip geldiği bir duygudurum bozukluğudur.

Belirtileri:

Manik dönemlerde aşırı enerji, konuşkanlık ve özgüven artışı

Uyuma ihtiyacının azalması

Düşünce ve konuşma hızının artması

Depresif dönemlerde çökkünlük, ilgi kaybı ve enerji eksikliği

4. Obsesif-Kompulsif Bozukluk (OKB)

OKB, bireyin takıntılı düşünceler (obsesyonlar) ve bu düşünceleri azaltmak için tekrar eden davranışlar (kompulsiyonlar) sergilediği bir bozukluktur.

Belirtileri:

Sürekli olarak kontrol etme, temizleme veya düzenleme davranışları

İstenmeyen düşüncelerin sürekli tekrarlanması

Gündelik aktiviteleri sürdürmede zorluk

5. Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB)

TSSB, travmatik bir olayın ardından ortaya çıkan ve bireyin olayla ilgili sürekli olarak korku, stres ve kabuslar yaşamasına neden olan bir bozukluktur.

Belirtileri:

Travmatik olayı tekrar tekrar yaşama (flashback veya kabuslar)

Uyarılma durumunun artması (irritabilite, uykusuzluk)

Kaçınma davranışları (olayı hatırlatan durumlardan uzak durma)

Duygusal uyuşukluk veya sosyal izolasyon

6. Şizofreni

Şizofreni, bireyin düşünce ve algılama süreçlerini etkileyen ciddi bir zihinsel bozukluktur.

Belirtileri:

Sanrılar (gerçek olmayan inançlar)

Halüsinasyonlar (gerçek olmayan şeyleri görme veya duyma)

Düzensiz düşünce ve konuşma

Duygusal tepkilerde azalma

7. Yeme Bozuklukları

Yeme bozuklukları, bireyin yeme alışkanlıklarında aşırı kontrol veya yetersizlikle kendini gösterir.

Anoreksiya Nervoza Belirtileri: Aşırı kilo kaygısı, kilo alma korkusu, aşırı diyet yapma.

Bulimia Nervoza Belirtileri: Aşırı yemek yeme nöbetleri ve ardından gelen kusma veya laksatif kullanımı.

Tıkınırcasına Yeme Bozukluğu Belirtileri: Kontrolsüz yeme nöbetleri ve ardından suçluluk hissi.

Psikolojik Hastalıkların Genel Belirtileri

Psikolojik hastalıklar farklı belirtilerle ortaya çıkabilir, ancak bazı genel belirtiler şunlardır:

Sürekli olarak mutsuz veya kaygılı hissetme

Sosyal izolasyon ve geri çekilme

Düşünce ve algılama bozuklukları

Uyku ve iştah değişiklikleri

Enerji kaybı ve motivasyon eksikliği

Sonuç

Psikolojik hastalıklar, bireyin yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir, ancak erken tanı ve tedavi ile yönetilebilir. Psikoterapi, ilaç tedavisi ve yaşam tarzı değişiklikleri gibi yöntemlerle bireylerin zihinsel sağlıklarını iyileştirmeleri mümkündür. Toplumda bu hastalıklara dair farkındalık artırılmalı ve bireylerin profesyonel yardım alması teşvik edilmelidir.

Kaynakça

DSM-5 (2013). Mental Disorders: Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders.

World Health Organization (WHO). Mental Health Data.

Yalom, I. D. (1995). The Theory and Practice of Psychotherapy.